Kırmızı et ve et ürünleri, yüksek
kalitede esansiyel amino grup asit içeren protein, demir ve çinko yönünden
zengindir. Gıdalardan alınan demirin sindirilmesine yardımcıdır. B grubu
vitaminler için zengin bir kaynaktır. Dolayısıyla toplumda yaygın olarak
görülen beslenme yetersizliklerini büyük ölçüde azaltabilmektedir.
Günlük alınması gereken protein
miktarı Erişkin bir erkekte 55 gr., kadında ise 45 gr’dır. Bu miktar hastalık
ve yüksek aktivite gibi durumlarda artabilmektedir. Gelişme çağındakilerin
hayvansal proteinlere ihtiyacı fazladır. Belirtilen miktardaki protein yüksek
kaliteli ve sindirilebilir olmalıdır. Hayvansal proteinlerin% 75’inden,
bitkisel proteinlerin% 50’sinden faydalanılabilir. Bu kapsamda hayvansal
gıdaların içerdiği protein bitkisel gıdalara kıyasla çok daha kalitelidir.
Kırmızı et, önemli bir vitamin ve mineral
kaynağıdır.
Et ve et ürünleri; Tiamin, Riboflavin,
Niasin, Biotin, B6, B12, Pantotenik asit, Folasin gibi B kompleks vitaminler
için önemli bir kaynaktır. Ayrıca Demir, Çinko, Manganez için de mükemmel bir
gıdadır. Çinko ve demir eksikliğinin giderilmesinde önemli rol oynamaktadır.
Kırmızı
et demir deposudur.
Gıdaların içerdiği demirin insanlar
tarafından sindirilmesi, maddenin kimyasal formuna, beraber alındığı diğer
gıdalarla etkileşimine ve bireyin fizyolojik faktörlerine göre değişmektedir.
Etteki demirin yarısı hemoglobinde
bulunmaktadır ve sindirilme oranı % 35 civarında olup bitkilerdeki demirin
sindirilme oranına (% 1- 10) göre oldukça yüksektir.
Demir
eksikliği
Dünyada en yaygın görülen gıda
eksikliklerindendir. Demir eksikliğine bağlı gelişen anemi dünya nüfusunun
yaklaşık % 15’inde görülmektedir. Anemi az gelişmiş veya gelişmekte olan
ülkelerde gelişmiş ülkelere kıyasla 3-4 kat daha fazla görülmektedir. Türkiye’de
demir eksikliği anemisi 2 yaş altı bebeklerde ve özellikle kadınlarda çok
yaygındır.
Önemli
bir çinko kaynağıdır.
Çinko 50’den fazla enzimin yapısına
girer. Et çinko açısından en zengin kaynak olup ihtiyacın neredeyse % 50’si
sadece etten karşılanabilmektedir. Eksikliği özellikle diyetinin büyük bölümünü
mayasız ekmeğin oluşturduğu Orta Doğu’da ergenlik çağındaki çocuklarda yaygın
olarak görülmektedir.
KIRMIZI ET TÜKETİM REHBERİ
Etin
Rengi Nasıl Olmalıdır?
Oksijene maruz kalmamış (örneğin
vakumla paketlenmiş) et bordo veya morumsu renktedir. Ortalama 15 dakikalık
havayla temastan sonra etteki miyoglobin hücreleri oksijeni alır ve etin rengi
parlak kırmızıya döner.
Buzdolabında 5 gün civarında
saklandıktan sonra etin rengi miyoglobin hücrelerindeki kimyasal
değişikliklerden dolayı kahverengiye dönebilir. Uzun süre bekleyerek
kahverengiye dönmüş et bozulmuş olabilir, hoş olmayan bir koku verir ve
yapışkan bir teması vardır.
Dilimlenmiş ve pişirilmiş bifteğin
gökkuşağımsı parlak bir rengi olabilir. Et demir ve yağ dışında diğer birçok
bileşeni içerir. Işık et dilimine teması halinde gökkuşağına benzeri renklere
ayrılır. Etin bileşenleri et ısı ve işleme maruz kaldığında gökkuşağımsı ya da
yeşilimsi renk verebilmesine neden olabilir. Bu gökkuşağımsı renk etteki
bozulmaya belirtmek zorunda değildir. Bozulmuş pişmiş etin balçığımsı veya
yapışkan bir kıvamı olup ayrıca hoş olmayan bir kokusu vardır.
Marketten
Sofraya Etin Güvenli Tüketimi
Çiğ Et: Eti her zaman markette
alışverişinizi tamamlamak üzere olduğunuz zaman alın. Çapraz bulaşmaya sebep
olabilecek her türlü sızıntının önüne geçmek için çiğ et paketlerini ayrı bir
plastik torbaya koyun. Et kolay bozulabilir bir ürün olduğundan bakteri
üremesinin geriletilmesi için, saklama esnasında soğuk tutulmalıdır.
Eti hemen evinize götürün ve 4
derecede buz dolabında saklayın. Buzdolabında saklanan Eti 3 veya 5 gün içinde
(kıyma ve sakatı 1 veya 2 gün içinde) tüketmelisiniz. Marketten eve getirilmiş
et hemen -18 derecede dondurulursa dondurulmuş olarak da süresiz olarak
saklanabilir.
Eti orijinal paketinde veya yeniden
paketleyerek dondurabilirsiniz. Ancak uzun süreli saklamalarda, havanın et
yüzeyine temasından dolayı oluşan ve et yüzeyinde gri kahverengi noktalar
olarak göze çarpan dondurucu yanığının önüne geçmek için etin gözenekli plastik
paketini bir alüminyum folyo, dondurucu kağıdı veya dondurucu plastik paketi
ile kaplayınız.
Etin üzerindeki dondurucu yanığı olan
kısımları pişirmeden önce veya keserek uzaklaştırınız. Etin kalitesindeki düşme
nedeniyle yoğun biçimde dondurucu yanığı olmuş ürünleri atmanız gerekmektedir.
En iyi kalite için dondurulmuş etleri 9 veya 12 ay içinde tüketiniz.
Pişirilmiş etler: Hamburger, köfte
gibi önceden hazırlanarak pişirilmiş etleri aldığınızda sıcak olmasına dikkat
edin. Pişirilmiş etleri 2 saat içinde (ortam sıcaklığı 30 derecenin üstündeyse
1 saat içinde) tüketin ya da +4 derecede kapalı kaplarda buzdolabında saklayın
ve en fazla üç dört gün içinde soğuk olarak ya da 75 dereceye kadar yeniden
ısıtarak tüketin. önceden hazırlanarak pişirilmiş etler de derin dondurucuda
dondurularak saklanabilir. En iyi kalite için 4 ay içinde tüketin.
Etin
Hazırlanması
Temizlik: Ellerinizi çiğ
ete, dokunmadan önce ve tuvaleti kullandıktan sonra sıcak sabunlu su ile
yıkayınız. Eti hazırlamadan önce ve hazırladıktan sonra doğrama tahtasını,
tezgah yüzeylerini, bıçak, tabak ve kaplarınızı yıkayınız. Plastik, üzerinde
girinti çıkıntı olmayan, düzgün yüzeyli doğrama tahtası kullanınız. Bu sayede
kullandıktan sonra sıcak sabunlu su ile kolayca yıkayabilirsiniz. Mutfak
yüzeylerini silmek amacıyla kağıt havlu kullanınız. Eğer normal havlu
kullanıyorsanız bu durumda havlunuzu sık sık sabunlu sıcak su ile yıkayınız.
Etin
Yıkanması:
Etin
pişirilmeden önce yıkanması gerekli değildir. Yüzeyde bulunması muhtemel her
tür bakteri pişirilme esnasında yok olur.
Ayırma: Çiğ eti ve
etten sızan suları yenmeye hazır, pişmiş gıdalardan uzak tutun. Buzdolabınızda
sakladığınız çiğ eti, diğer gıdalardan ayrı tutun. Çiğ et için kullandığınız
doğrama tahtasını başka gıdaları hazırlamak için kullanmayın işiniz bittikten
sonra kullandığınız diğer mutfak malzemeleri ile beraber sıcak sabunlu su ile
yıkayın. Daha önce çiğ et koyduğunuz yıkanmamış bir kaba kesinlikle pişmiş eti
koymayın.
Güvenli
Pişirme:
Gıda
güvenliğinin sağlanması için, köfte ve burgerleri ürünün iç ısısı 75 dereceye
ulaşana kadar pişirin.
Biftekleri ve bütün etleri iç sıcakları
en az 65 dereceye ulaşana kadar pişirin. Güvenlik ve kalite için eti kesmeden
veya dilimlemeden önce en az 3 dakika boyunca dinlenmeye bırakın. Kişisel
tercihler sebebiyle etleri daha yüksek sıcaklıklarda da pişirebilirsiniz.
Aşağıda verilen süreler +4 derecede
buzdolabında saklanmış etler içindir. Çeşitli pişirme araçlarını ve mangal
grill gibi aletlerin sıcaklıklarının farklılık gösterebileceğini unutmayın.
Güvenli ve iyi bir pişirme için gıda termometresi kullanınız.
Mikrodalga
Kullanımı:
Eşit
olmayan parçadaki etleri mikrodalgaya koyarken, kalın parçaları tabağın dış
kısmına, ince parçaları iç kısmına yerleştirin ve orta-yüksek, yüksek güçte
çalıştırın. Rostoyu mikrodalgaya bir pişirme kağıdında veya kapalı bir kapta
koyun. Önerilen pişirme süreleri için üreticinin uygulama kılavuzlarına
başvurun. Bir et termometresi kullanarak, yukarıda belirtilen sıcaklıklara
ulaşılıp ulaşılmadığını gözleyin ve etin iyi pişip pişmediğini kontrol edin.
Et
ve Et Ürünlerinin Saklanması
Eğer ürünün bir son kullanma tarihi
mevcutsa o tarihe itibar edin. Eğer yoksa aşağıdaki tabloyu kullanabilirsiniz.
Güvenli Çözdürme
Buzdolabında: Buzdolabında
yavaş ve güvenli bir çözdürme için önceden plan yapmak iyidir. Kıyma, parça et
ve biftekler bir gün içinde çözülebilir. Kemikli etler ve bütün parçaların
çözülmesi 2 gün veya daha fazla sürebilir. Çiğ et çözüldüğü zaman pişirilmeye
kadar buzdolabında 3 veya 5 güne kadar daha saklanabilir. Buzdolabında bu
yöntemle çözdürdüğünüz bu etleri bu zaman aralığında pişirmemeye karar
verirseniz pişirmeden tekrar dondurabilirsiniz.
Soğuk
Suda:
Eti
soğuk suda çözdüreceğiniz zaman paketinden çıkarmayın. Paketin hava geçirmez
olduğuna emin olun ya da sızdırmaz başka bir pakete koyun. Eti soğuk suya
yerleştirin ve her yarım saatte bir suyu değiştirin. Küçük paketler bir saat
veya daha az zamanda çözünebilir; 1.5-2 kiloluk etlerin çözülmesi 2-3 saat
alabilir.
Mikrodalgada: Mikrodalgada
çözdürülürken, eti çözdürmeden hemen sonra pişirmeye çalışın. Zira mikrodalgada
etin bazı kısımları çözdürme esnasında pişmeye başlayabilir. Kısmen pişmiş bu
eti tutmamalı veya yememelisiniz zira zararlı olabilecek bakterilerin bir kısmı
hala yok olmamış olabilir.
Mikrodalgada veya soğuk suda
çözdürülmüş etler +4 derecenin üzerinde tutulduğu için tekrar
dondurulmamalıdır. Dondurulmuş etleri çözdürmeden doğrudan fırında veya
ızgarada pişirebilirsiniz. Pişme süresi %50 civarında artmalıdır. Ancak
dondurulmuş etleri yavaş pişirme metotlarıyla pişirmeyiniz.
Marine
Etme
Etleri buzdolabında 5 güne kadar
marine ediniz. Pişirilmeyen tüm marinasyon artıklarını atınız.
Kısmi
Pişirmek
Bakterilerin yok olmasına engel olacağından
dolayı, eti asla sonra tamamen pişirmek üzere kısmen pişirip buzdolabında
saklamayın. Ancak eti hemen ısıtılmış bir fırına veya ızgaraya alacaksanız
önceden mikrodalgaya koyabilir veya kısmen pişirebilirsiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder